Ngày 18/1 sáng nay, Quốc hội đã chính thức thông qua sửa đổi Luật Đất đai với sự tham gia biểu quyết tán thành của 432 đại biểu, chiếm tỷ lệ 87,63%. Điều này đồng nghĩa với việc Luật này sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025, trừ một số trường hợp được quy định cụ thể trong Luật. Đây là một bước quan trọng trong việc quản lý và sử dụng đất đai của đất nước, nhằm đảm bảo sự công bằng và bền vững trong việc phân chia và sử dụng tài nguyên quan trọng này.
Không bỏ phương pháp thặng dư trong định giá đất
Trước khi đưa ra biểu quyết, Quốc hội đã lắng nghe Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu và điều chỉnh dự thảo Luật. Trong đó, về vấn đề giá đất, đã có ý kiến đề nghị quy định bảng giá đất được cập nhật mỗi 5 năm như hiện tại và điều chỉnh hệ số K hàng năm để phản ánh sự biến động.
Theo UBTVQH, Luật Đất đai năm 2013 quy định bảng giá đất được điều chỉnh 5 năm một lần để phản ánh đúng giá trị thực tế trên thị trường. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rất ít trường hợp thực hiện điều chỉnh này, dẫn đến bảng giá đất không phản ánh đúng giá trị thực tế.
Thay đổi lại văn bản này: Thực hiện Nghị quyết số 18/NQ-TW và dựa trên sự thống nhất giữa các cơ quan, dự thảo Luật quy định việc ban hành bảng giá đất hàng năm nhằm đảm bảo theo dõi sát diễn biến thực tế của thị trường và mở rộng phạm vi áp dụng bảng giá đất. Dự thảo Luật cũng quy định rằng UBND cấp tỉnh có trách nhiệm trình HĐND cấp tỉnh quyết định điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất để công bố và áp dụng từ ngày 1/1 của năm tiếp theo hoặc điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung trong năm và giao Chính phủ quy định chi tiết để đảm bảo bảng giá đất được cập nhật phù hợp với thực tế.
Về vấn đề tính giá đất, có một đề xuất trong khoản 5 không quy định phương pháp thặng dư trong định giá đất.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã giải thích cho dự thảo Luật một cách chi tiết, xác định rõ về nội dung và các trường hợp, điều kiện áp dụng cho từng phương pháp. Các cơ quan đã xem xét kỹ lưỡng và đồng thuận cao về việc tiếp tục quy định về phương pháp thặng dư trong dự thảo Luật. Trong bối cảnh hiện nay, khi nền kinh tế Việt Nam đang phát triển, việc sử dụng phương pháp thặng dư để ước tính giá trị tương lai là cần thiết vì chưa có đủ thông tin về các dự án tương tự đã hình thành và giao dịch để áp dụng các phương pháp định giá khác. Ngoài ra, phương pháp thặng dư vẫn được sử dụng rộng rãi trên thế giới và tại Việt Nam, không chỉ trong lĩnh vực khoa học mà còn trong thực tế.
Có thể bổ sung các trường hợp thu hồi đất theo trình tự, thủ tục rút gọn
Đối với nội dung liên quan đến đất trong việc thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua việc thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất (điểm b khoản 1 và khoản 6 Điều 127), đã có ý kiến đề nghị mở rộng điều kiện cho phép chuyển nhượng các loại đất khác để thực hiện dự án nhà ở thương mại. Đề xuất này bổ sung cụm từ “các loại đất khác” vào cuối đoạn nội dung nằm trong điểm b khoản 1 và khoản 6.
Theo báo cáo giải trình, UBTVQH cho biết rằng đây là một chính sách đã được Quốc hội thảo luận và biểu quyết kỹ lưỡng tại Kỳ họp bất thường đầu tiên khi xem xét sửa đổi Điều 23 của Luật Nhà ở năm 2014 theo Luật số 03/2022/QH15.
Dựa trên các chính sách đã được thống nhất và báo cáo từ cơ quan có thẩm quyền, Luật Nhà ở năm 2023 đã thông qua việc kế thừa quy định tại Điều 23 Luật Nhà ở năm 2014 đã được sửa đổi và bổ sung theo Luật số 03/2022/QH15. Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đã được trình Quốc hội tại Kỳ họp lần này quy định rằng: dự án nhà ở thương mại có thể được thực hiện thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất đối với đất ở và cũng có thể sử dụng quyền sử dụng đất hiện có để thực hiện dự án nhà ở thương mại đối với (1) đất ở hoặc (2) đất ở và đất khác.
Nếu cần thiết, chúng tôi đề nghị Chính phủ nghiên cứu và xây dựng một đề án thí điểm để trình Quốc hội xem xét và ban hành Nghị quyết cho phép thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua việc thỏa thuận về quyền sử dụng đất hoặc sử dụng đất theo quy định khác của Luật.
Một vấn đề khác được báo cáo là về việc thu hồi đất để phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích của quốc gia và công cộng. Trong quá trình đóng góp ý kiến, đã có đề xuất loại bỏ khoản 32 Điều 79 trong dự thảo Luật, thực hiện theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Khoản 32, Điều 79 có quy định rằng: “Trong trường hợp thu hồi đất để thực hiện dự án, công trình vì lợi ích quốc gia, công cộng mà không thuộc các trường hợp được quy định từ khoản 1 đến khoản 31 của Điều này, Quốc hội sẽ điều chỉnh, bổ sung các trường hợp thu hồi đất theo trình tự và thủ tục rút gọn”.
Theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, mục đích của quy định này là để thu hồi đất phát sinh trong những trường hợp thực sự cần thiết, mà chưa được quy định trong Luật hiện hành. Dựa trên sự trao đổi kỹ lưỡng và thống nhất giữa các cơ quan, dự thảo đã tiếp thu ý kiến của các đại biểu và tiếp tục quy định rõ tại khoản 32 Điều 79. Điều này cho phép Quốc hội xem xét theo trình tự và thủ tục rút gọn, tương tự như quy định tại khoản 1 Điều 8 của Luật Đầu tư năm 2020 về việc sửa đổi và bổ sung danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.
Luật này sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, trừ khi có quy định khác tại khoản 2 và khoản 3 của Điều này. Điều 190 và Điều 248 của Luật này sẽ có hiệu lực từ ngày 1/4/2024.
Xem thêm: Bộ bình gas
